“Cô gái của cờ vây” (nguyên tác tiếng Pháp: La joueuse de go) do Éditions Grasset xuất bản lần đầu năm 2001, trở thành một trong những tiểu thuyết bán chạy nhất ở Pháp, được dịch ra hơn mười thứ tiếng.
Đây là tác phẩm đầu tiên của Sơn Tất được xuất bản ở Pháp và ở nước ngoài, được 4 giải thưởng văn học lớn của Pháp đề cử và đoạt giải Goncourt văn học năm 2001 dành cho giới trẻ, đồng thời đoạt giải Kiriyama năm 2004. Ở Mỹ dành cho tiểu thuyết.
Mọi người đều có tên ngoại trừ hai nhân vật chính
Từ năm 1931, ba tỉnh Đông Bắc Trung Quốc bị địch chiếm đóng, đến năm 1937 Nhật Bản phát động chiến tranh toàn diện xâm lược Trung Quốc. “Cô gái chơi cờ vây” lấy bối cảnh từ cuộc xung đột chính trị, kinh tế và văn hóa giữa Trung Quốc và Nhật Bản thời bấy giờ.
Trong những cuộc xung đột đẫm máu này, có một bầu trời yên bình – quảng trường Tianfeng nhỏ, dưới bóng cây, hai nhân vật chính, một cô gái Trung Quốc và một sĩ quan Nhật Bản, tình cờ gặp nhau. Trên bàn đá có khắc một bàn cờ.
Anh là một điệp viên Nhật Bản, lạnh lùng, tàn nhẫn và si tình. Thế giới của hắn lý tưởng là trung thành danh dự Thiên Hoàng, là doanh trại, là nhà tù, là thuốc súng, chơi với gái điếm.
Cô là một cô gái thuần Trung mà không ngây thơ, thông minh mà không độc ác. Thế giới của cô là một gia đình quý tộc sa đọa, một hội thanh niên chống Nhật, ba tỉnh đông bắc Trung Quốc đang luồn lách dưới gót chân quân Nhật, một xã hội nửa mùa.
Một ván cờ vây thôi, cũng đủ để bạn lạc vào mê cung tình ái. Mỗi trò chơi diễn ra là một giấc mơ kỳ diệu. Một khi trò chơi kết thúc, tất cả mọi người đều phải quay trở lại thực tế tàn khốc.
Cuối cùng, cô gái không thể nói tên của mình. Mỗi nhân vật phụ đều có tên, nhưng hai nhân vật chính không có tên. Họ có thể là bất cứ ai, cũng có thể là không ai cả, giữa họng súng chiến tranh, đứng ở hai bên chiến tuyến, danh tính dường như không còn quan trọng nữa.
Câu chuyện được kể bằng hai nhân vật chính theo ngôi thứ nhất, đan xen, mỗi đoạn không quá dài, đôi khi rất ngắn, giống như hai đường thẳng song song tưởng chừng như không thể giao thoa lại giao nhau ở một điểm không ngờ. . Một kết thúc có thể được gọi là ám ảnh, cũng có thể được gọi là giải thoát.
Một tình yêu trong sáng.
Nhiều độc giả cho rằng họ không cảm nhận được tình cảm mà các nhân vật chính dành cho nhau, và tác giả đã quá áp đặt như vậy. Bởi vì xuyên suốt câu chuyện, cuộc đời của họ chỉ giao nhau trên một ván cờ vây, chỉ có hai trường hợp ngoại lệ: một lần anh canh cho cô ngủ và một lần đoàn tụ ở cuối truyện.
Tuy nhiên, điều quan trọng khác là trò chơi cờ vây!
Cô ấy không bao giờ hỏi tên của đối thủ của mình. Mọi người ngồi vào chỗ của anh ấy đều giống nhau, chỉ có cách di chuyển của họ là khác nhau. Nhưng cô ấy khác với anh. Từ ván 1, động thái của anh khiến cô cảm thấy lạ. Đến nỗi cô quyết định tìm hiểu sâu hơn về suy nghĩ của anh. Cô ấy viết ra thế cờ sau mỗi trận đấu để khi về nhà trong xe, cô ấy đọc đi đọc lại các nước đi. Không phải để chiến thắng bạn, mà để khám phá tâm hồn bạn. Cô đã đến thăm nó, cô đã chạm vào những góc mà anh không ngờ tới. Cô ấy đã trở thành anh ấy!
Còn bạn?
“Cô gái đánh cờ không quay lại. Chiếc áo dài xanh của cô lúc này trông buồn bã bỗng bừng lên sức sống khi hòa vào sắc xanh xung quanh. Đó có phải là hình ảnh của tôi về Trung Quốc, niềm đam mê và lòng căm thù của tôi không? Khi ở gần cô ấy, sự khổ sở của cô ấy khiến tôi thất vọng. Đứng xa anh, sự quyến rũ của anh ám ảnh em. “
Cờ vây là cái cớ để gặp gỡ đối thủ, thông qua động tác chơi cờ của ván cờ, họ chạm vào tâm hồn nhau, thấu hiểu nhau. Người xưa thường nói “nhân phẩm chính là nhân phẩm” – hướng đến một chủ ý như vậy.
Và, bởi vì quá hiếm, những chi tiết nhỏ về sự gần gũi của họ trở nên đắt giá, khi anh vuốt ve cơ thể cô bằng bóng quạt vào một ngày hè nóng nực, khi cô nhắm mắt trên đầu gối. Hai đùi anh đã chìm sâu vào giấc ngủ, lần duy nhất họ có cơ hội gần nhau như vậy, anh vừa hạnh phúc vừa đau đớn vì khao khát được ôm cô. Những giây phút thiêng liêng ấy chứa đựng khát khao cháy bỏng, đồng thời cũng vô cùng trong sáng và đáng trân trọng.
Một nỗi đau hai chiều
Chiến tranh là bi kịch. Hai người ở hai vị trí đối lập yêu nhau thì càng bi thảm.
Cô gái Trung Quốc, bị cuốn vào quá trình chuyển đổi nửa phong kiến và nửa thuộc địa, vật lộn giữa làn sóng đấu tranh cách mạng và sự hèn nhát trước đế quốc, nơi vẫn còn giáo điều và con người đang bùng phát. Tuổi trẻ của cô chơi vơi trong xã hội hỗn tạp và sự thức tỉnh về tình dục. Hai học trò đi qua cuộc đời cô là niềm tin níu kéo để trưởng thành, là cái cớ để nổi loạn. Để rồi khi bị phản bội, cô buộc lòng phải chối bỏ chính mình vì niềm tin đã tan vỡ. Go đã giúp cô vượt qua nỗi đau. Từng mảnh để giúp cô ấy chạy trốn trong khi đối mặt với cuộc sống của mình.
Người lính Nhật ưỡn ngực đi đến với một dân tộc xa lạ với niềm tin giác ngộ và phúc đức, chỉ biết sống trong nghi ngờ và bất lực. Giữa hiện thực tàn khốc và tội ác tàn nhẫn, niềm tin của anh càng thêm méo mó, khô héo. Anh mệt mỏi và choáng váng giữa một cuộc chiến vô nghĩa. Anh cay đắng nhận ra rằng những người anh xâm lược là một dân tộc đáng kính và tốt. Anh biết anh yêu nó, qua hình ảnh cô gái Trung Hoa – niềm đam mê và lòng căm thù của anh.
Linh hồn của họ giao thoa trong từng bước di chuyển, họ là những con người cô đơn trong thế giới của riêng mình, tìm kiếm sự đồng điệu từ đối thủ. Nội tạng của họ bị lột bỏ nhiều lớp mặt nạ. Nhẹ nhàng và vững chãi, họ nâng tâm hồn nhau hướng về sự sống, giống như những bà đỡ hướng một đứa trẻ chào đời – tâm hồn họ trần trụi, nhăn nheo, đỏ ửng khi đứng trước mặt nhau.
Hai con người đứng ở hai bên chiến tuyến, đại diện cho hai dân tộc. Ở đó tình yêu trở thành nơi gieo rắc hận thù. Với cách kể lần lượt của hai nhân vật chính, tác giả thể hiện một nỗi đau hai chiều, nỗi đau của kẻ xâm lược và quân xâm lược, nỗi đau của dân tộc giác ngộ và đất nước bị đô hộ. .
Mã đại diện cho văn hóa và hòa bình.
“Trên bàn cờ vây, các quân cờ chiến đấu trên 361 ô vuông xếp bằng 19 đường ngang và dọc. Hai đối thủ chia nhau khoảng đất trống này và cuối trận so tài ai có nhiều đất hơn. Tôi thích đi cờ vua hơn vì nó cởi mở và tự do hơn. Trong trò chơi cờ vua, hai vương quốc với những chiến binh bọc thép đối đầu nhau. Và các hiệp sĩ cờ vây có thể khéo léo xoay và xoay, bẫy nhau trong vòng xoáy: sự táo bạo và trí tưởng tượng là đức tính dẫn đến chiến thắng. ” – Nội tâm của một cô gái Trung Quốc.
Điểm hấp dẫn của cuốn tiểu thuyết là những ván cờ vây sinh động và kịch tính. Để có được những trang viết tự tin như vậy, Sơn đã mất nhiều thời gian nghiên cứu cờ vây, thậm chí còn tham khảo ý kiến của các chuyên gia ở Viện cờ vây Trung Quốc.
Trong tác phẩm này, cờ vây là quân mã tượng trưng cho văn hóa và hòa bình.
Tại Bắc Kinh, tờ báo tuổi trẻ, Trương Khang Khang bày tỏ:
“Sơn Táp đã biến điều kỳ diệu tuyệt vời của Go thành một thử nghiệm văn học trong tiểu thuyết, và từ từ nhấm nháp chúng là điều vô cùng tuyệt vời. Nhân vật trong tiểu thuyết như những quân cờ vừa đối lập vừa tựa vào nhau, chỉ nhìn thấy động tĩnh bất động, tràn đầy trên bàn cờ, nhưng người chơi vẫn cảm nhận được, mới hay là yêu không nói nên lời. . “
Về tác giả Sơn Tập
Sơn Tập vốn là tên do độc giả Trung Quốc và Việt Nam gọi, tên thật của cô là Diêm Ni, bút danh trong văn học quốc tế là Shan Sa.
Sơn Tất sinh ngày 26 tháng 10 năm 1972, trong một gia đình trí thức cao ở Bắc Kinh, Trung Quốc. Năm 8 tuổi, cô đã có những bài thơ được in thành tuyển tập. Năm 14 tuổi, cô đã đoạt giải văn học thiếu nhi toàn quốc, gây chấn động văn đàn Trung Quốc, khi còn ở trong nước đã xuất bản 4 tập thơ. Năm 1990, cô du học và định cư tại Pháp. Bắt đầu từ năm 1997, Sơn Tác từng bước thống trị văn học Paris, thế hệ thứ ba của nhà văn Hoa kiều tại Pháp.
Sơn Tất yêu núi, tiếng thông reo vui đọc sách. Bút danh Sơn Tập của cô được lấy cảm hứng từ bài thơ cổ “Tùng thanh” của Bạch Cư Dị:
“Sơn hàn và mặt nạ
Thu giữ sự thờ ơ. “
Cuối năm 2003, Sơn Tất trở thành tâm điểm của báo chí và nhà xuất bản Pháp bởi cuộc chiến khốc liệt giữa hai nhà xuất bản Albin Michel và Grasset để giành quyền xuất bản cuốn sách Impératrice (Nữ hoàng) của cô.
Về tác phẩm Cô gái chơi cờ vây, Sơn Tập nhận xét:
“Sau vụ 11/9 ở Mỹ, xã hội phương Tây đau đầu tìm kiếm những định nghĩa mới, thế nào là đen, trắng, tội phạm, trừng phạt, thế nào là trung thành, thế nào là phản bội… Tuy nhiên,“ Thiếu nữ đánh cờ vây ”đã chứng minh rằng , trong bối cảnh hai nền văn hóa đối địch nhau, nam nữ vẫn có thể đến với nhau và yêu ngược chiều, vẫn có phút thăng hoa của tình yêu. […] “Cô gái chơi cờ vây” là một giấc mơ, có lẽ những cảnh buồn và tình yêu trong giấc mơ sẽ khiến con người ta tỉnh táo trước thực tại, khiến con người có khát vọng và niềm tin cháy bỏng về hạnh phúc và tương lai. “
Duyên
