Hấp dẫn, lôi cuốn và đầy tính nhân văn là những từ để nói về “Thiên thần và ác quỷ” – cuốn tiểu thuyết thứ ba của nhà văn Dan Brown. Không chỉ là một tác phẩm trinh thám đơn thuần, cuốn tiểu thuyết đã lồng ghép một cách xuất sắc và mang đến thông điệp sâu sắc về sự hòa hợp giữa tôn giáo và khoa học – hai vấn đề luôn được xem là đối lập nhau từ trước đến nay. chồng lên nhau và không thể đi chung đường.
Xuất bản năm 2000 và nhanh chóng đứng đầu trong sách bán chạy nhất của New York Times, “Thiên thần và ác quỷ” là một trong những tác phẩm giả tưởng nổi tiếng góp phần đưa tên tuổi của Dan Brown vươn ra thế giới.
Không đi theo mô-típ về những vụ giết người hàng ngày được thúc đẩy bởi tình yêu hay tiền bạc, cuốn sách khai thác một chủ đề mới và độc đáo – sự xung đột giữa tôn giáo, đại diện là Giáo hội, và khoa học, đại diện là hội kín Illuminati. Dù là người ngoan đạo hay vô thần và tin tưởng tuyệt đối vào khoa học, đọc xong tác phẩm này, độc giả sẽ phần nào có cái nhìn thấu hiểu và thiện cảm hơn đối với phe đối lập, từ đó. hướng tới một cuộc sống cân bằng hơn về tinh thần và trí tuệ.
Không chỉ tập trung miêu tả vụ án và tội ác, “Thiên thần và ác quỷ” còn cung cấp cho người đọc những hiểu biết cơ bản về nhiều lĩnh vực, từ chủ nghĩa biểu tượng, lịch sử tôn giáo, nghệ thuật thời kỳ Phục hưng. vật lý lượng tử. Mặc dù “ôm đồm” khá nhiều thứ nặng ký: truyện trinh thám giả tưởng, vụ án vĩ mô, dàn nhân vật có lý lịch dày dặn, thông điệp sâu sắc, mới mẻ, và hiện tại với vốn kiến thức phong phú về các lĩnh vực nghe qua khá hàn lâm, Dan Brown vẫn hoàn thành xuất sắc từng nhiệm vụ, không vì tập trung khai thác một khía cạnh mà bỏ quên những khía cạnh khác.
Giống như phần mở đầu kinh điển của các tác phẩm trinh thám, cuốn tiểu thuyết cũng bắt đầu bằng một vụ giết người. Leonardo Vetra, nhà vật lý lỗi lạc của Hiệp hội Năng lượng Nguyên tử Châu Âu (CERN), người đầu tiên thành công trong việc tái tạo phản vật chất, bất ngờ được phát hiện đã chết trong phòng thí nghiệm của chính mình.
Một vụ án man rợ. Lọ phản vật chất đã biến mất. Nhưng đây không chỉ đơn thuần là giết người và cướp của. Nạn nhân bị cắt bỏ một bên mắt và khó hiểu hơn, trên ngực có một vết sắt. Con dấu mang biểu tượng đối xứng huyền thoại của Illuminati – một hội kín tôn thờ khoa học trong quá khứ từng bị Giáo hội đàn áp dữ dội và được cho là đã bị tiêu diệt trong nhiều thế kỷ.
Cùng lúc đó, tại Vatican, Giáo hoàng đột ngột qua đời, và cả 4 trụ cột – 4 vị hồng y rất có thể trở thành giáo hoàng tương lai đều mất tích một cách bí ẩn.
Không nghi ngờ gì nữa, kẻ thủ ác được che giấu trong cả hai trường hợp đều giống nhau. Anh tự nhận mình là người thừa kế còn sót lại của Illuminati và thề sẽ trả thù cho khoa học, bằng cách khiến Giáo hội thất bại. Từ 8 giờ tối trở đi, cứ mỗi giờ trôi qua, một hồng y sẽ bị giết, đến 12 giờ đêm, quả bom phản vật chất sẽ phát nổ, đặt dấu chấm hết cho ngôi đền.
Trong tình thế cấp bách đó, Robert Langdon – giáo sư biểu tượng nổi tiếng của Đại học Harvard – được triệu tập đến Rome, cùng với Vittoria Vetra – con gái nuôi của Leonardo – giải mã những dấu hiệu mà sát thủ đã để lại. Tìm ra giải pháp cho những nguy hiểm đang rình rập khắp thành phố. Illuminati có thực sự là kẻ đứng sau tất cả? Khi bức màn cuối cùng được kéo xuống, một âm mưu đáng sợ bắt đầu mở ra.
Kịch tính đến phút cuối cùng
Vũ trụ văn học của Dan Brown luôn có những tình tiết xoắn (tình tiết bất ngờ) được điều chỉnh để xuất hiện trong thời điểm thích hợp nhất và chưa bao giờ khiến độc giả thất vọng. Với nghệ thuật trần thuật xuất sắc, biết chắc chắn sẽ có nút thắt ở đâu đó và phải luôn tỉnh táo để biết, người xem vẫn bị cuốn vào mạch truyện, cùng các nhân vật trải qua một cuộc chạy đua nghẹt thở. theo thời gian; hồi hộp theo dõi những dấu hiệu mới của vụ án, cố gắng giải mã chúng mà không quên rằng có một tình tiết vẫn đang chờ đợi.
Và rồi khi người đọc cho rằng mình đã dần nắm được những tình tiết quan trọng, thở phào vì câu chuyện cũng đi đến hồi kết, và chuẩn bị nghe những lời giải thích của kẻ thủ ác về động cơ và quá trình phạm tội của hắn. , tiếng “bùm”, mọi thứ đảo lộn. Dan Brown khiến người đọc tin rằng những nghi ngờ của anh ta là có cơ sở, và anh ta hoàn toàn hiểu nó đúng như vậy, cho đến khi họ đọc những chương cuối cùng và tập hợp lại các sự kiện từ một góc độ. khác.
Giống như một bức tranh ba chiều, một kịch bản ẩn hiện ngay lập tức.
Thiên thần là ai? Và ai là ác quỷ thực sự?
Xem thêm:
Nhân vật chính không phải là đấng toàn năng
Nghệ thuật xây dựng nhân vật là một điểm nhấn đáng chú ý trong các tác phẩm của Dan Brown nói chung, và trong “Thiên thần và ác quỷ” nói riêng.
Robert Langdon – giáo sư biểu tượng của Harvard – là nhân vật chính xuyên suốt với nhiều ưu điểm nổi bật: ngoại hình sáng, chuyên môn xuất sắc, từng là vận động viên bơi lội cấp 3, hiền lành, khiêm tốn và chính trực.
Nhưng Langdon không phải là người thông minh hơn hay giỏi giang hơn mọi người, cũng không phải là anh hùng đơn lẻ làm sáng tỏ tất cả những khúc mắc trong câu chuyện. Các nhân vật phụ hay nhân vật chính cũng không hề mờ nhạt, kỹ năng kém, thụ động trông chờ vào sự cứu rỗi của nhân vật chính, thêm thắt để tăng thêm số lượng nghi hoặc khiến độc giả hoang mang.
Mỗi nhân vật dù ở vai trò nào trong tác phẩm đều được tác giả miêu tả tỉ mỉ với ngoại hình và tính cách riêng. Họ đều là những chuyên gia trong lĩnh vực tương ứng và đều xuất sắc, không bị mờ nhạt làm yếu tố nền cho màn thể hiện tài năng của nhân vật chính.
Gấp cuốn sách lại, người đọc vẫn sẽ lưu giữ những ký ức sống động về Kohler, về Olivetti, Ventresca, Mortarti, về Leonardo Vetra, về cố Giáo hoàng, và đặc biệt là về một Vittoria đại diện cho nữ quyền – mạnh mẽ, táo bạo, người bạn đồng hành thực sự của Langdon, mặc dù không có chuyên môn về biểu tượng, vẫn tích cực và tích cực tham gia vào việc tìm kiếm sự thật. Những nhân vật này dù ít hay nhiều đều sẽ để lại ấn tượng khó phai trong lòng người đọc.
Không chỉ thành công trong việc xây dựng dàn nhân vật phụ / chính đa dạng có ảnh hưởng sâu sắc đến diễn biến câu chuyện, nghệ thuật xây dựng nhân vật chính cũng là một điểm nhấn khác của Dan Brown.
Robert Langdon không phải là người may mắn thoát chết hết lần này đến lần khác.
Khi anh gặp tai nạn ở thư viện, ở Nhà thờ Lửa và ở Đài phun nước, không ai giúp anh, cũng như không có phép màu nào của sự cố bên ngoài xảy ra khiến anh may mắn thoát chết.
Langdon chỉ có thể xoay sở để tồn tại bằng chính trí tuệ của mình.
Và sự hiện diện của những đồ vật mà anh đã dùng để cứu mình thoát chết trong những tình huống đó cũng rất hợp lý. Không có bất kỳ vật dụng thừa nào đáng lẽ không nên xuất hiện, nhưng lại vô tình được sắp xếp để có mặt ngay lúc đó, để nhân vật có thể bám vào và giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng. Với những tình huống phù hợp để vị giáo sư trổ tài, Dan Brown đã thành công thuyết phục người đọc rằng nhân vật này quả là đáng được khen ngợi vì sự nỗ lực và sáng tạo tuyệt vời chứ không phải dạng vừa đâu. Chúc may mắn.
Nhưng Robert Langdon, bất chấp sự thông minh nói trên, rốt cuộc cũng chỉ là một người bình thường.
Anh ta vốn là một học giả, không bao giờ sử dụng vũ khí, cũng không có bất kỳ kỹ năng chiến đấu nào. Đối mặt với sát thủ dày dạn kinh nghiệm, anh đã mắc sai lầm vì sự liều lĩnh của chính mình. Sai lầm đó không chỉ vô tình khiến vụ việc trở nên nghiêm trọng hơn mà còn khiến chính Langdon gặp nguy hiểm.
Hình tượng Robert Langdon được tác giả xây dựng vô cùng lý trí và không hề thổi bùng lên như một kẻ tiềm tàng để làm bất cứ điều gì: anh ta được phép mắc sai lầm, không biết gì, sợ hãi thay vì luôn làm chủ. Mọi tình huống. Chính những điểm yếu đó, được khắc họa trong những trường hợp riêng biệt để nổi bật và không bị lu mờ bởi ánh hào quang của những phẩm chất tốt đẹp, đã làm cho nhân vật trở nên rất thật và gần gũi với người đọc. .
Hòa hợp tôn giáo và khoa học: một thông điệp nhân văn và độc đáo
Xung đột giữa tôn giáo và khoa học được đề cập trong suốt câu chuyện.
Nếu đặt hai phạm trù này lên bàn cân, mỗi người, tùy theo niềm tin cá nhân và hoàn cảnh sống, ít nhiều sẽ nghiêng cán cân về một hướng. Và các nhân vật trong “Thiên thần và ác quỷ” cũng có thành kiến tương tự.
Nhưng Dan Brown không phán xét bất cứ ai. Mỗi nhân vật, bất kể phe nào, đều có lý lẽ của riêng họ.
Tôn giáo tạo cho con người một niềm tin hướng thiện, tránh xa cái ác. Khi sợ hãi một Đấng toàn năng, người ta có xu hướng không tự cho mình quyền làm việc của mình, bởi vì quả báo sớm muộn gì cũng sẽ đến và họ phải chịu sự trừng phạt thích đáng.
Nhưng sự sùng đạo tột độ, đến mức coi khoa học như một sự báng bổ thần thánh, chờ đợi một vị thần vô hình đến cứu khỏi bệnh tật, dẫn đến mất mạng, là một tai họa.
Khoa học mang đến cho con người những tiện ích hiện đại nhất. Máy móc và thiết bị công nghệ giải phóng nhân loại khỏi những công việc vất vả. Sự ra đời của các loại thuốc, vắc xin, vắc xin và thiết bị y tế đã giúp cứu sống vô số người.
Nhưng khoa học, giống như Thần đèn, có sức mạnh mà tự nó không thể xác định được. Nếu đặt nhầm người, khoa học có thể biến thành khí độc, thành bom nguyên tử – vũ khí hủy diệt gây ra vô số cuộc diệt chủng, thậm chí có thể đưa con người trở về thời kỳ đồ đá.
Các tác giả để đại diện của mỗi bên kể câu chuyện của họ. Trong những câu chuyện đó, chắc chắn độc giả sẽ tìm thấy mình ở đâu đó. Nhưng hơn cả việc tìm thấy chính mình, người đọc còn được nghe những góc nhìn ngược lại – những người sinh ra trong một môi trường khác, đối mặt với những khó khăn khác trong cuộc sống và từ đó hình thành nên những suy nghĩ hoàn chỉnh. khác nhau. Người đọc có cơ hội nhìn ra mặt tiêu cực của những điều mình tin tưởng, từ đó có thể cân bằng lại niềm tin để phấn đấu hòa hợp và thấu hiểu hơn.
Tuy nhiên, dù mang trong mình vết thương lòng sâu sắc và không thể đồng cảm với phía đối diện như một số nhân vật trong truyện, con người vẫn có thể quyết định cách cư xử để không làm tổn thương ai. . Họ cùng nhau chán nản, hận thù và không thể hiểu nổi, nhưng một số chỉ giữ nó trong lòng và tập trung sức lực vào những gì họ tin tưởng, những người khác lại làm hại nhiều người vô tội.
Nhưng suy cho cùng, không phải khoa học hay tôn giáo có khả năng gây ra thảm họa và phải loại bỏ, mà chính là thái độ của con người chúng ta đối với những vấn đề này. Nếu có những người yếu đuối, mù quáng tin rằng chỉ cần cầu xin thần thánh là có thể giải quyết được mọi vấn đề trong cuộc sống; Có những người lợi dụng sự hiện đại của khoa học để chế tạo vũ khí sát thương hàng loạt; chính con người, chứ không phải bất cứ điều gì khác, đã bị lừa dối và đáng bị lên án.
Tôn giáo và khoa học, có chắc rằng chúng ta không thể tham gia chiến tuyến? Có một vấn đề khác đáng được suy ngẫm trong cuốn sách. Bỏ qua mọi khác biệt bên ngoài, khoa học là trí tuệ, và tôn giáo là tình người. Sẽ không tốt hơn nếu mọi người có thể cân bằng hai niềm tin này? Bởi vì họ có thể sử dụng kiến thức của mình để tạo ra những phát minh khoa học vĩ đại, và lấy đức tin của mình làm nền tảng đạo đức cho cả việc chế tạo và sử dụng những phát minh đó. Thế giới sẽ ngày càng trở nên hiện đại hơn, nhưng song song đó, những giá trị đạo đức cũng sẽ trở thành những giá trị vĩnh cửu.
Khoa học vẫn đang trên đà phát triển. Khi tiến tới những tầm cao mới, mọi người nhận ra rằng sự hiểu biết của họ ngày càng ít đi. Cho đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra lý do tại sao vũ trụ được tinh chỉnh với sự cân bằng hoàn hảo để vật chất hình thành và con người tồn tại.
Biết đâu, trong hành trình tìm kiếm câu trả lời cho bí ẩn này, khoa học và tôn giáo bằng cách nào đó lại gặp nhau trên cùng một con đường?
Như cố nhà vật lý Galileo Galilei từng nói: Khoa học và tôn giáo không phải là kẻ thù, mà là đồng minh sử dụng hai ngôn ngữ khác nhau để kể cùng một câu chuyện.
